قطره باران

11 تاثیر خوب و بد آفتاب بر بدن

نور آفتاب دارای یک سری فواید و یک سری مضرات برای سلامتی بدن است. پس سعی کنید همیشه به میزان کافی در معرض نور خورشید قرار بگیرید ، نه کم و نه زیاد.

نور آفتاب

7 تاثیر خوب نور آفتاب

1- بیماری قلبی و دیابت

هوای آزاد و نور آفتاب، خطر بروز بیماری قلبی و دیابت را در افراد مسن کاهش می‌دهد.

2- بیماری افسردگی فصلی

نور آفتاب بیماری افسردگی فصلی را که به علت کمبود آفتاب در پاییز و زمستان به وجود می‌آید، درمان می‌کند. آفتاب بدن را شل کرده و حالت خلسه‌ای در بدن به وجود میاورد که بدن در حالت استراحت قرار می‌گیرد. آفتاب احساس شادی و سلامتی را در بدن بالا می‌برد.

3- پسوریازیس

پسوریازیس، نوعی بیماری ایمنی در بدن است و نور آفتاب در تنظیم آن نقش دارد. اما استفاده نادرست از اشعه ماورای بنفش خورشید به شکلی که سبب سوختگی پوست و برنزه شدن آن شود، می‌تواند بیماری را بدتر کند.

4- ضدعفونی کننده

نور آفتاب اثر ضد عفونی کنندگی دارد. آفتاب گردش خون را بالا می‌برد و کمک به درمان بیماری‌های پوستی می‌کند.

5- MS یا ام اس

نور آفتاب با کاهش علائم ام اس ارتباط دارد. ام اس نوعی بیماری عصبی است که با بروز اختلالات حسی و حرکتی و علایمی مانند فلج اندام‌ها بروز می‌کند. اگر بیماران مبتلا به ام اس بخشی از وقت روزانه خود را در برابر نور آفتاب سپری کنند، بروز حملات بیماری در آنان کاهش می‌یابد.

اشعه مادون قرمز نور خورشید بیش از ویتامین D، در کنترل م اس می‌تواند نقش داشته باشد.

6- ویتامین D و سندرم متابولیک

قرار گرفتن در معرض نور مستقیم آفتاب به ساخت ویتامین D در بدن کمک می‌کند. ویتامینی که افراد مسن‌تر عموما به دلیل سبک، از کمبود آن رنج می‌برند.

میزان کم ویتامین D با افزایش خطر ابتلا به سندرم متابولیک ارتباط دارد و همچنین به طور قابل توجهی با افزایش مقاومت در برابر انسولین مربوط است.

چاقی مفرط، فشار خون بالا، قند خون بالا و کلسترول بالا که همگی در زیرمجموعه سندرم متابولیک قرار می‌گیرند،‌ می‌تواند به بیماری قلبی، سکته مغزی و دیابت بینجامند.

آفتاب نقش بسزایی در تولید ویتامین D و آزاد شدن آن در جریان خون دارد. این ویتامین برای پوست و استخوان ضروری می‌باشد و به جذب کلسیم در بدن کمک می‌کند.

7- ویتامین D و استخوان

دریافت نور مستقیم خورشید از نیازهای حیاتی کودکان به خصوص در دوران شیرخوارگی است. نور خورشید، به عنوان یک منبع مهم، در تأمین ویتامین D مورد نیاز بدن نقش کلیدی دارد. ویتامین D در رشد و تکامل استخوان‌های بدن کودک نقش حیاتی را دارد و کمبود آن زمینه‌ساز بروز مشکلاتی مانند تأخیر در سینه‌خیز و چهار دست و پا راه رفتن، دیر نشستن و درآمدن دندان‌های کودک، ایجاد پاهای پرانتزی (بیماری راشیتیسم) و نرمی استخوان جمجمه است.

پوکی استخوان نوعی بیماری است که معمولا افراد بزرگسال به آن مبتلا می‌شوند، هر چند مصرف غذاهای مختلف می‌تواند در پیشگیری از بروز این عارضه موثر باشد، اما قرار گرفتن در معرض نور خورشید به عنوان ساده‌ترین راه مقابله با این بیماری شناخته شده است.
ویتامین D برای سلامت استخوان‌ها ضروری است و این ویتامین در اثر قرار گرفتن در معرض آفتاب در بدن تولید می‌شود. 10 تا 20 دقیقه ماندن در زیر نور مستقیم آفتاب (نه از پشت شیشه)، نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تامین می‌کند

افراد با پوست روشن نسبت به تیره‌پوست ها می‌توانند با مدت کمتری ایستادن در زیر نور آفتاب، نیاز خود به این ویتامین را تامین کنند.

عدم دسترسی مناسب به نور مستقیم آفتاب به ویژه در گروه زنان و دختران باعث شده تا کمبود ویتامین D در بدن این افراد، بیش از گذشته پررنگ شود.

نور آفتاب

6 تاثیر بد نور آفتاب

1- آکنه روزاسه

یکی از عوامل محیطی موثر در بروز بیماری روزاسه، نور آفتاب می‌باشد. آکنه روزاسه، عبارت است از التهاب و قرمزی مزمن پوست. غالبا این علائم در گونه‌ها، بینی و پیشانی دیده می شود.

2- بیماری‌های پوست

آفتاب پوست را زمخت می‌کند و سرعت رشد و تولید لایه‌های اولیه را در پوست بالا می‌برد. آفتاب به پوست صدمه می‌زند و باعث شل شدن و چروک آن می‌کند. آفتاب باعث پیری زودرس پوست می‌شود.

3- بیماری‌های سیستم ایمنی در بدن زنان

زنانی که در مناطق با تابش شدید نورآفتاب زندگی می‌کنند، به دلیل تماس زیاد با اشعه فرابنفش، به بیماری ماهیچه‌ای سیستم ایمنی موسوم به میوسیت مبتلا می‌شوند. زنان بیشتر از مردان به این بیماری‌ها مبتلا می‌شوند، اما تاکنون علت این میزان بالای ابتلا در زنان مشخص نبوده است.

4- سرطان پوست

احتمال بروز سرطان پوست در افرادی که به مدت طولانی دچار آفتاب سوختگی می‌شوند بیش از سایر افراد است. آفتاب سوختگی جز آن دسته از بیماری‌هایی است که بر اثر تماس طولانی مدت پوست با نور آفتاب به وجود می‌آید. ممکن است آفتاب سوختگی اثرات منفی خود را به سرعت نشان ندهد و پس از 10 سال این عوارض نمایان شود. هر چقدر پوست فرد به سمت گندمی، سیاه و سبزه متمایل باشد، احتمال بروز این بیماری در آن‌ها کمتر است.

5- لوپوس

عوامل محیطی از جمله نور آفتاب می‌تواند منجر به تشدید یا بروز بیماری لوپوس شود. لوپوس، بیماری‌ای است که در آن، سلول‌های ایمنی بدن بر ضد سلول‌های بدن فعال شده و منجر به عوارضی در بدن می‌شوند. در این بیماری، بثورات پوستی روی صورت به شکل خط و خال صورت گرگ است.

6- ناخنک چشم

در بیماری ناخنک چشم، یک بافت اضافی در ناحیه سفیدی چشم (بیشتر در بخش داخلی چشم) در مجاورت قرنیه (بخش رنگی چشم) به وجود می‌آید. ناخنک، شایع‌ترین عارضه چشمی پس از کاتاراکت (آب مروارید) است. ناخنک چشم، خفیف‌ترین عارضه اشعه ماورای بنفش نور آفتاب است. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور آفتاب، بدون استفاده از عینک آفتابی، از علل مهم بروز آن است.

خاصیت جالب نور خورشید برای بدن انسان!

به گفته این محققان وقتی پوست به صورت محافظت‌شده (استفاده از ضدآفتاب‌هایی با SPF مناسب) در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرد، مقدار کمی اکسید نیتریک از راه پوست وارد گردش خون شده کاهش فشار خون را به همراه دارد.
به گزارش نامه نیوز، خورشید عمرتان را زیاد می‌کندبراساس اعلام سازمان بهداشت جهانی، میانگین طول عمر در جهان رو به افزایش است، به گونه‌ای که افراد با رعایت صد توصیه جادویی می‌توانند به صد سالگی برسند. ما هر هفته یکی از این رازها را برای شما فاش می‌کنیم.

شاید برایتان جالب باشد بدانید سازمان یونسکو امسال را سال جهانی «نور» نامگذاری کرده است تا توجه عمومی را به تاثیر و اهمیت نور طبیعی در زندگی جلب کند؛ نوری که میزان هورمون ملاتونین را که باعث خواب‌آلودگی در شب می‌شود، کاهش می‌دهد و ابتدای روز به بدن کمک می‌کند تا از خواب بیدار شود.

تنظیم خورشیدی ساعت بدن

به گفته متخصصان، نور خورشید نقش مهمی در کنترل ساعت بیولوژیکی یا همان ساعت داخلی بدن دارد و باعث تنظیم چرخه خواب و بیداری، دمای بدن، ضربان قلب، ترشح هورمون‌ها و… می‌شود. این در حالی است که بی‌نظمی در ساعت بیولوژیک بدن بروز اختلالات خواب، به هم خوردن هوشیاری و نشاط فرد، اختلال در حافظه، افسردگی و حتی مشکلات قلبی ـ عروقی را به همراه دارد و به همین سادگی می‌تواند از عوامل موثر در کاهش طول عمر باشد.

آفتاب و ویتامین D

احتمالا می‌دانید نور خورشید منبع اصلی ویتامین D است؛ ویتامینی که به تامین کلسیم و فسفر در استخوان‌ها منجر می‌شود و جلوی بروز پوکی استخوان و عوارض ناشی از آن را می‌گیرد. به همین دلیل هم متخصصان توصیه می‌کنند روزانه حداقل 10 دقیقه در معرض آفتاب قرار بگیرید به طوری که نور را از طریق پوست و کف دست‌ها جذب کنید. البته این به معنی بی‌خطر بودن اشعه‌های مضر خورشید نیست. پس استفاده از ضدآفتاب را هرگز نباید فراموش کنید تا از آن طرف بام نیفتید و خطر بروز سرطان پوست تهدیدتان نکند.

خورشید علیه سکته

در حالی که متخصصان تاکید می‌کنند تماس طولانی‌مدت با نور خورشید سرطانزاست، اما نتایج بررسی‌ محققان نشان می‌دهد استفاده مفید از آفتاب نه‌تنها در کاهش خطر بروز پوکی استخوان موثر است، بلکه با کاهش فشار از حمله قلبی و سکته پیشگیری می‌کند و به این ترتیب یک گام بزرگ به 100 ساله شدن نزدیک خواهید شد.

به گفته این محققان وقتی پوست به صورت محافظت‌شده (استفاده از ضدآفتاب‌هایی با SPF مناسب) در معرض نور آفتاب قرار می‌گیرد، مقدار کمی اکسید نیتریک از راه پوست وارد گردش خون شده کاهش فشار خون را به همراه دارد.

همچنین براساس پژوهش‌های متعدد، افرادی که در مناطق سردتر زندگی می‌کنند یک برابر و نیم بیشتر از افرادی که هر روز حتی به میزان کم در معرض نور خورشید قرار دارند دچار سکته مغزی می‌شوند. البته درباره این موضوع فرضیه‌های زیادی مطرح است، اما دلیل اصلی این موضوع هنوز به طور کامل مشخص نشده و بررسی‌ها همچنان ادامه دارد، اما نتیجه تحقیق به قوت خود باقی است، چراکه این آزمایش روی 500 نفر طی 15 سال انجام شده است.

خداحافظی آفتابی با افسردگی

بد نیست بدانید یکی از راهکارهای مقابله با افسردگی، نوردرمانی است. همچنین قرار گرفتن در معرض نور خورشید تا حد زیادی از بروز افسردگی پیشگیری می‌کند؛ بیماری شایعی که سلامت روانی افراد را به خطر می‌اندازد و حداقل پنج سال طول عمرشان را کاهش می‌دهد.

تبریک به کسی که نمی دانم از بزرگی اش بگویم یا مردانگی، سخاوت، سکوت، مهربانی
و… بسیار سخت است … پدرم رهبرا روزت مبارک . .

اعتكاف: «خلوت و پرهيز از كثرت است…»

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم،
بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم.
مهمترين راه براى عبادت همان خلوت و پرهيز از كثرت است. هر چه انسان از كثرت فاصله داشته باشد در عبادت كامياب‏ تر است و اعتكاف هم از همين جهت محترم و معتبر است. مردان الهى دو گروه ‏اند، اوحدى از آنها در عين حال كه در كثرتند، كثير را نمى‏ بينند و آن واحد «خالق كثير» را مى ‏نگرند و كثير را جز آيات او نمى‏ دانند و نمى‏ بينند، ولى براى اوساط از مردان الهى و عبادى، بايد زمان و زمينى فراهم بشود كه اين‏ها از كثرت محفوظ بمانند. شب و مخصوصاً سَحَر، كه بسيارى از مردم خوابند و كثرتى مزاحم كسى نيست. براى رازگويى با ذات اقدس الهى بسيار مناسب است، لذا فرمود: «انَّ ناشئةَ اللَّيْلِ هِىَ اَشَدّ وَطْئاً وَ اَقْومُ قيلاً»؛ «سحرخيزى نشئه‏ ى خاص خودش را دارد و براى پرهيز از كثرت (بسيار مناسب) است».
جريان اعتكاف هم براى همين منظور پيش بينى و طراحى شده و اصلش مربوط به اعتكاف رسول گرامى صلى‏ الله ‏عليه‏ و‏آله در ماه مبارك رمضان است. ماه مبارك رمضان مخصوصاً دهه‏ ى سوم جاى اعتكاف است.
در اعتكاف شرايطى بازگو شده است كه مهم ترينش روزه گرفتن است. همان‏طورى كه نماز بدون طهارت نيست «لا صَلاةَ اِلاّ بِطَهُورٍ» اعتكاف هم بدون روزه صحيح نيست، «لا اِعْتِكافَ اِلاّ بِصَوْمٍ». بدون وضو نماز صحيح نيست و بدون روزه اعتكاف صحيح نيست. همان طورى كه طهارت مقدمه است براى نماز و نماز عمود دين مى ‏شود. روزه نيز زمينه ‏ى فلاح و تقوا است و با همه‏ ى جلال و شكوهى كه دارد شرط اعتكاف است.
مطلب ديگر آن است كه اعتكاف از يك جهت شبيه حال احرام حج است. اگر چه روزه‏ دار از بعضى از امور در روز ممنوع است، اما در شب همان امور براى او حلال و رواست. لكن در حال اعتكاف همان كارهايى كه در روز براى روزه ‏دار ممنوع بود برخى از آن كارها، در شب هم براى معتكف ممنوع است. نظير حال احرام كه شب و روز ندارد، اگر روز براى محرم، صيد حيوانات صحرايى ممنوع است در شب هم ممنوع است و كارهاى ديگر. «لا رفث و لا فسوق و لا جدال فى الحج» ليل و نهار ندارد و شب و روزش يكسان است. بنابر اين در مدت اين سه روز كه شخص، مهمان خداست و نام معتكف در خانه او – آن هم در مسجد جامع يا در مسجدى كه نماز جمعه خوانده مى‏ شود، يا مسجدى كه جمعيت قابل توجهى در آن عبادت اقامه مى‏ كنند كه جامع بر او صادق باشد – در چنين مكانى وقتى كسى به اعتكاف نشست، ليل و نهار براى او يكسان است از آن لذت‏هاى شهوانى و مانند آن در تمام اين حالت بايد پرهيز كند.
كسانى كه رغبت به اعتكاف دارند «شَوْقَاً اِلَى الثَّوابِ» است نه«خَوْفاً مِنَ الْعِقابِ». كارهاى واجب را گاهى ممكن است انسان براى ترس از دوزخ انجام دهد، ولى كارهاى اعتكاف و مانند آن كه ثواب دارد و مستحب است اينها براى ترس از عذاب نيست، زيرا واجب نيست كه اگر ترك كردند، دوزخ بروند، مستحب است و چون مستحب است براى شوق به ثواب است، لكن معتكفان دو قسم ‏اند اوساطى از اهل اعتكاف، در جات فضيلت و ثواب و بهشت را مى‏ طلبند و اوحده‏اى از اهل اعتكاف محبوب و دل آرام را مى‏ طلبند، همان است كه گفته مى‏ شود «أَلا بِذِكْرِ اللّه‏ِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبِ» اين قراردادى و از سنخ مفاهمه نيست.
آنچه كه آرايش دل ماست برابر سوره‏ ى حجرات. ايمان به خداست، كه«حَبِّبْ اِلَيْكُمُ الاْيمانَ وَ زَيِّنْهُ فى قُلُوبِكُمْ» آرايش دل و زينت و زيور است.
اعتكاف براى آن است كه اولاً دل‏هاى بى‏ زيور آرايش پيدا كند، و ثانياً دل‏هاى ناآرام، آرام بشود. فضاى دانشگاه چنين فضايى است. دانشجويان عزيز و همچنين طلاب حوزوى كه در دوران جوانى توفيق تشرّف اعتكاف را داشته و دارند، عنايت دارند كه به دنبال دل آرا و دل آرامند و هيچ كسى در درون آنها نيست كه از آرايش قلب آن‏ها با خبر يا از آرامش دل آنها مستحضر باشد. تنها خود آنها در صورتى كه سرى به دل بزنند و مراقب و مواظف آرايش و آرامش دل باشند، يك چنين حالى در اعتكاف به دست مى ‏آورند زيرا:
اولاً، انسان در اين سه روز از بسيارى امور فاصله مى‏ گيرد، ثانياً، به درون خود سرى مى‏زند و ثالثاً، درون آفرين را در درون خود مشاهده مى‏كند و رابعاً با او سخن گفته و مناجات مى‏ كند، مخصوصاً با دعاهاى پر فيض ماه رجب، آن گاه است كه احساس مى‏كند اگر نقصى دارد اين نقص را، «او» به كمال تبديل مى‏كند اگر عيبى دارد اين عيب را، «او» به صحت تبديل مى‏كند، چون وقتى خدا را مشاهده كرد آثار الهى را مى‏ بيند. يك معتكف وقتى خلوت كرده و از كثرت به وحدت و از بيرون به درون و از غير به يار آمده است، از مخلوق به خالق رسيده است و از ناآرامى و اضطراب به آرامش بار يافته است.
انسان در حال اعتكاف وقتى خلوت كرد و او را عبادت كرد و با او مذاكره و زمزمه كرد، مى ‏يابد كه آنچه در جهان خلقت است همه ‏اش حجاب است، يا حجاب درون و يا حجاب بيرون و اين حجاب‏ها آيت و علامت و نشانه‏ اند. هم حجاب‏هاى ظلمانى را و هم حجاب‏هاى نورانى را بايد برطرف كرد. اين همان تقرب الى‏ اللّه‏ است. وقتى كه يك معتكف به خود آمد و جهان را با اين منظر ديد و عينك قرآن را بر چشم گذاشت، و از منظر قرآن به عالم و آدم نگاه كرد، مى‏بيند همه اين ميناگرى‏ ها كار اوست.
ما سعى و كوشش و هدف والاى مان در اعتكاف اين باشد كه به دل آرام و دل آرايمان برسيم، آن‏گاه بسيارى از مسائل براى ما حل مى‏شود.
اولاً، لذت ما فوق لذت‏هاى ديگران خواهد بود. ثانياً، هرگز از آلودگى لذت نمى‏بريم. ثالثاً، ديگر كسى به ما نخواهد گفت رانت‏خوارى نكن، ربا خوارى نكن، دروغ نگو، غيبت نكن، چون بوى بد اين عَفِن‏ها را استشمام مى‏ كنيم، اين‏ها فايده ‏ى اعتكاف است. البته ثواب هم در آن محفوظ است بهشت هم در آن محفوظ است، اما آن هدف برين و والا كه به همت انسان اوحدى وابسته است از اين قبيل است.
اميدواريم ذات اقدس الهى، توفيق اعتكاف را به همگان، مخصوصاً طلاب جوان و دانشجويان عزيز مرحمت بفرمايد و هدف والاى معتكفان كه شهود آن محبوب دل آرا و دل آرام است، بهره‏ى همه معتكفان بشود.
برگرفته از پيام سال 1385 آية اللّه‏ جوادى دامت بركاته به دانشجويان معتكف.(احکام اعتکاف/ پرسمان).
حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی اعتکاف را فرصت مغتنمی برای مومنین بر شمردند و بیان داشتند:
اگر جواني در دانشكده‌اي در دانشگاهي يا در حوزه‌اي معتكف شد او بركات آن شهر را تأمين مي‌كند بركات آن نظام را تأمين مي‌كند!
ایشان اظهار داشتند: اين ماه پربركت رجب كه حبل الله است، امیدواریم براي همه ما وسيله ريزش آن آب حيات را فراهم بكند، و وسيله ريزش آب ظاهري را كه مزارع و مراتع امت اسلامي هم سرسبز بشود تهيه كند كه ﴿وَأَنْ لَوِ اسْتَقامُوا عَلَي الطَّريقَةِ َلأَسْقَيْناهُمْ ماءً غَدَقاً﴾.
در همان فضايل ماه رجب كه فرمود: «انا جليس من جالسني مطيع من اطاعني» و مانند آن در پايانش آمده است كه ماه پربركت رجب، حبل الله است. و عزيزان حوزوي و دانشگاهي برادران و خواهراني كه در مساجد اعظم و جامع و امثال ذلك معتكف شدند طوبي لهم و حسن مآب خوشا به حال اينها! اينها بركات الهي‌اند بسياري از مشكلات به بركت همين‌ها حل مي‌شود، خيال نكنيم كه اينها مشكل خودشان را حل كردند. اگر جواني در دانشكده‌اي در دانشگاهي يا در حوزه‌اي معتكف شد او بركات آن شهر را تأمين مي‌كند بركات آن نظام را تأمين مي‌كند!
منبع: خطبه‌هاي نمازجمعه حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی 1375

اعتکاف
یکی از سنتهای حسنه، اعتکاف است که در حال حاضر در کشور ما هر ساله در ایام البیض ماه رجب برگزار می گردد و بسیاری از مؤمنان نیک سرشت از اصناف گوناگون به مساجد جامع می روند و به عبادت و دعا و روزه داری می پردازند .
از کلمات معصومین علیهم السلام روایات زیادی درباره اهمیت و ثواب اعتکاف نقل شده و بر مکانها و زمان خاصی در اعتکاف تاکید شده است . به عنوان نمونه از امام رضا علیه السلام نقل شده است که فرمودند: «اعتکاف لیلة فی شهر رمضان یعدل حجة و اعتکاف لیلة فی مسجد رسول الله صلی الله علیه و آله و عند قبره یعدل حجة و عمرة و من زار الحسین علیه السلام یعتکف عنده العشر الاواخر من شهر رمضان فکانما اعتکف عند قبر رسول الله النبی صلی الله علیه و آله و من اعتکف عند قبر رسول الله صلی الله علیه و آله کان ذلک افضل له من حجة و عمرة بعد حجة الاسلام; [ثواب] اعتکاف یک شب در ماه رمضان معادل [ثواب] یک حج است و اعتکاف یک شب در مسجد رسول خدا صلی الله علیه و آله و نزد قبر او معادل یک حج و یک عمره است و هر کس [قبر] امام حسین علیه السلام را زیارت کند در حالی که در دهه آخر ماه رمضان نزد او معتکف باشد، همانند آن است که کنار قبر رسول خدا صلی الله علیه و آله اعتکاف کرده است و هر کس کنار قبر رسول خدا معتکف شود، برای او از یک حج و یک عمره بعد از حج واجب بهتر است .»
اعتکاف، برنامه ای مهم برای خودسازی انسان است که او را در طی چند روز از مظاهر فریبنده مادی دنیا دور می سازد و در جهانی روحانی و معنوی غرق می کند . این سنت حسنه همچون دیگر سنتها و عبادتها مجموعه ای از بایدها و نبایدها را به همراه خود دارد . اکنون گزیده ای از احکام اعتکاف را بر اساس فتاوای حضرت امام قدس سره و سایر مراجع معظم تقلید ذکر می کنیم . بدان امید که ره توشه ای برای معتکفان و مبلغان گرامی باشد .
و از همین جا، از مبلغان محترم می خواهیم که حتی الامکان در محل تبلیغ خود، مردم را برای اعتکاف آماده سازند .
تعریف اعتکاف
«اعتکاف از ماده «عکف » در لغت به معنای اقبال و روی آوردن به چیزی و ملازمت آن بر سبیل تعظیم است .»
و«اعتکاف در شرع، التزام به توقف و درنگ در مسجد به قصد قربت است .»
در یک تعریف جامع اعتکاف عبارتست از: «اقامت کردن برای حداقل سه روز در مسجد به قصد عبادت با مراعات شرایط لازم .»
مرحوم آیت الله سید محمد کاظم یزدی در تعریف اعتکاف می فرماید:
«هو اللبث فی المسجد بقصد العبادة بل لا یبعد کفایة قصد التعبد بنفس اللبث وان لم یضم الیه قصد عبادة اخری;
اعتکاف، درنگ کردن در مسجد به منظور عبادت است; بلکه بعید نیست که درنگ به قصد تعبد و بندگی بدون قصد عبادتی دیگر نیز کافی باشد .»
اقسام اعتکاف
اعتکاف به طور کلی به دو بخش تقسیم می شود: واجب و مستحب . اعتکاف واجب آن است که با نذر یا عهد یا قسم یا شرط ضمن عقد یا اجاره برعهده فرد واقع شده باشد . اگر اعتکاف با شرایط یاد شده نباشد، مستحب خواهد بود .
نیت اعتکاف
× اعتکاف، همانند سایر عبادات باید با نیت و قصد قربت توام باشد; چرا که هرگونه ریا و خودنمایی آن را باطل می کند .
× نیت اعتکاف باید از اذان صبح - که آغاز روزه است - انجام پذیرد; بنابراین کسی که دیرتر از آن زمان به مسجد برسد آن روز نمی تواند اعتکاف را شروع کند.
× انسان می تواند اعتکاف را به نیابت اموات انجام دهد .
و نیز می تواند به قصد رجا برای افراد زنده انجام دهد .
× اعتکاف به نیابت از دو یا چند نفر صحیح نیست ولی می تواند اعتکاف را به نیت خود به جا آورد و ثواب آن را به دیگران هدیه کند .
× عدول از نیابت شخصی به شخص دیگر جایز نیست; مثلا اگر دو روز اعتکاف به نیابت از علی بوده، روز سوم نمی تواند به نیابت از حسن اعتکاف کند .
× اگر کسی قصد داشته باشد اعتکاف را برای خودش انجام دهد، پس از شروع نمی تواند نیت خود را برگرداند و به نیابت از دیگری به اتمام برساند .
زمان اعتکاف
اعتکاف در تمام ایام سال، جز در دو روز که روزه آن حرام است مطلوب می باشد; ولی در ماه مبارک رمضان و ماه رجب در ایام البیض فضیلت بیشتری دارد .
و در سیره پیامبر صلی الله علیه و آله ذکر شده است که آن حضرت در مدینه در ماه رمضان معتکف می شدند و برای آن حضرت، چادری در مسجد بر پا می شد و او مشغول عبادت و روزه داری می شد; از اینرو بهترین زمان برای اعتکاف، ماه رمضان بویژه دهه سوم است .
مکان اعتکاف
اعتکاف، تنها در مساجد خاص، صحیح است; بنابراین اگر کسی در خانه خود یا در حسینیه یا حرم معتکف شود صحیح نیست . مساجدی که اعتکاف در آن صحیح است، عبارتند از: مسجد الحرام، مسجد النبی، مسجد جامع کوفه، مسجد بصره و به قصد رجا می توان در مسجد جامع هر شهر معتکف شد .
× آیت الله مکارم شیرازی: اعتکاف در مسجد جامع نیز صحیح است; هر چند احتیاط آن است که در یکی از آن چهار مسجد معتکف شود
مسجد جامع
یکی از شرایط اعتکاف این است که در مسجد جامع باشد .
مقصود از مسجد جامع، مسجدی است که گروههای مختلف مردم شهر در آن شرکت کنند و به گروه خاص یا اهالی محله ای اختصاص نداشته باشد .
× بر معتکف لازم است که احراز کند مکان اعتکاف مسجد جامع است; یا به علم وجدانی خود یا شیاع شهری که مفید علم باشد و یا خبر دو عادل بر اینکه این مکان مسجد جامع محسوب شود .
× در لزوم مکان اعتکاف فرقی بین مرد و زن نمی کند و زنان نمی توانند در خانه و مسجد محل خود اعتکاف نمایند .
× اگر در یک شهر دو یا چند مسجد جامع وجود داشته باشد، در هر کدام که انسان بخواهد می تواند معتکف شود .
پرسش: آیا اعتکاف در غیر مساجد جامع مثل نمازخانه دانشگاهها رجاء اشکال دارد یا نه و در صورت صحت آیا احکام اعتکاف، از قبیل ترک محرمات جاری می شود یا خیر؟
پاسخ: اعتکاف فقط باید در مساجد جامع باشد .
پرسش: اعتکاف در مکانهایی که شک داریم جزء مسجد است، مثل: بام، سرداب و … چه حکمی دارد؟
پاسخ: حکم مسجد را ندارد و اعتکاف در آن مکانها جایز نیست .
پرسش: اعتکاف در مساجد دانشگاههای کشور چه حکمی دارد؟
پاسخ: در صورتی که گروه خارج از دانشگاه هم برای اقامه نماز از مناطق مختلف به مسجد دانشگاه می آیند اعتکاف در آن جایز است .
شرایط اعتکاف:
در صحت اعتکاف اموری شرط است:
1 . از سه روز کمتر نباشد;
2 . در مسجد جامع شهر باشد;
3 . در این مدت از مسجد خارج نشود .
مدت اعتکاف:
مدت اعتکاف حداقل سه روز است و کمتر از آن صحیح نیست; ولی بیشتر از آن حدی ندارد، البته اگر پنج روز معتکف شود، روز ششم را نیز واجب است بماند; بلکه بنابر احتیاط واجب، هرگاه دو روز اضافه کرد روز سوم هم باید بماند; پس اگر هشت روز معتکف شد روز نهم هم واجب است . (19)
× این سه روز از طلوع فجر روز اول تا مغرب روز سوم است; بنابراین اگر بعد از طلوع فجر، گرچه چند دقیقه با تاخیر به مسجد برسد، آن روز جزو اعتکاف به حساب نمی آید و چنانچه قبل از مغرب روز سوم اعتکاف را قطع کند، افزون بر آنکه کار حرامی کرده اعتکاف نیز باطل است .
× سه روز اعتکاف با شبهای آن است که حداقل سه روز و دو شب در وسط است; بنابراین معتکف نمی تواند شبها را از مسجد خارج شود .
سؤال: آیا در تحقق اعتکاف سه روز ناپیوسته کافی است؟
جواب: کافی نیست
روزه اعتکاف:
× انسان در ایام اعتکاف باید روزه بگیرد; بنابراین کسی که نمی تواند روزه بگیرد مانند مسافر، مریض و زن حایض یا نفساء و کسی که عمدا روزه نگیرد، اعتکافش صحیح نیست .
× مسافر و مریض اگر معتکف شوند صحیح نیست و زن حائض یا نفساء نه تنها اعتکافش صحیح نیست، بلکه به جهت توقف در مسجد، گناهکار است .
× لازم نیست که روزه مخصوص به اعتکاف باشد; بلکه هر روزه ای باشد صحیح است; مثلا در ایام اعتکاف می تواند روزه قضا یا نذری یا استیجاری بجا آورد .
پرسش: آیا هرگونه روزه، هرچند استیجاری برای اعتکاف کافی است؟
پاسخ: آیت الله فاضل لنکرانی: خیر; بلکه روزه اعتکاف باید به نیت کسی باشد که اعتکاف به نیت او انجام گیرد .
آیت الله مکارم: کفایت روزه استیجاری برای اعتکاف مشکل است .
آیت الله بهجت: کافی است .
پرسش: اگر روزه شخص معتکف باطل شود، آیا اعتکاف او هم باطل می شود؟
پاسخ: آری; اعتکاف او هم باطل می شود .
محرمات اعتکاف:
بر معتکف چند چیز حرام است:
1 . استفاده از عطریات و گیاهان خوشبو برای کسی که از آن لذت می برد حرام است; پس برای کسی که حس بویایی ندارد اشکال ندارد
2 . خرید و فروش و بنابر احتیاط واجب هر نوع داد و ستدی مانند اجاره و مضاربه حرام است .
3 . جدال در امور دینی و دنیوی برای غلبه بر دیگری و اظهار فضل و برتری بر او .
4 . هرگونه استفاده شهوانی از جنس مخالف نظیر لمس، بوسه و آمیزش حرام است .
اما نگاه با شهوت به همسر در حال اعتکاف مانعی ندارد .
5 . استمنا; گرچه با نگاه به همسرش زمینه جنابت خود را فراهم کند .
× اشتغال بر امور دنیوی در حال اعتکاف مانند خیاطی، نساجی، نقاشی، مطالعه و امثال آن اشکال ندارد .
× در اموری که بر معتکف حرام است، تفاوتی بین شب و روز نیست .
× بوئیدن عطریات هرچند با قصد لذت نباشد برای معتکف حرام است .
اجازه اعتکاف:
افراد زیر بدون اجازه نمی توانند معتکف شوند:
1 . زن بدون اجازه شوهر در صورتی که اعتکاف موجب از بین رفتن حق او باشد .
آیت الله مکارم شیرازی: زن بنابر احتیاط واجب از همسرش اجازه بگیرد ولی فرزندان بالغ احتیاج به اجازه ولی ندارند .
2 . فرزند بدون اجازه والدین درصورتی که اعتکاف او موجب اذیت و آزار آنان باشد صحیح نیست .
3 . کسی که در استخدام دیگری است مانند برخی از کارگران و کارمندان در صورتی که قرارداد اجاره به گونه ای است که منفعت اعتکاف را نیز در بر می گیرد .
خروج از مسجد
در مدت اعتکاف، خروج از مسجد تنها در حد پرداختن به اموری خاص جایز است و مصالحی عام چون اقامه نماز جمعه، تشییع جنازه، اقامه شهادت در دادگاه و عیادت بیمار، یا نیازهای شخصی چون تهیه خوراک لازم و قضای حاجت از مصادیق این مستثنیات شمرده شده است .
و گاهی خروج از مسجد واجب است;همچون انجام غسل جنابت برای جنب .
اگر معتکف به جهت ضرورت از مسجد خارج شد این امور را باید مراعات کند .
1 . بیش از مقدار ضرورت و نیاز بیرون مسجد نماند .
2 . در صورت امکان زیر سایه ننشیند .
3 . بنابر احتیاط واجب نزدیک ترین راه را انتخاب کند .
قطع اعتکاف
× قطع و رها کردن اعتکاف مستحبی در روزهای اول و دوم جایز است; ولی پس از تمام شدن دو روز ماندن روز سوم واجب می شود و قطع اعتکاف جایز نیست .
× اگر اعتکاف مستحبی را بعد از روز دوم باطل کند باید قضای آن را بجای آورد; ولی اگر قبل از اتمام روز دوم باطل کند چیزی بر عهده او نیست .
× انسان می تواند از آغاز اعتکاف هنگام نیت شرط کند که اگر مشکلی پیش آمد مثلا اگر هوا سرد شد اعتکاف را رها می کنم و در صورت پیش آمدن مانع، رها کردن اعتکاف اشکال ندارد; حتی روز سوم .
مبطلات اعتکاف:
× هر آنچه روزه را باطل می کند، اعتکاف را نیز باطل می کند .
× یکی از مبطلات اعتکاف ارتداد است . اگر معتکف در میان اعتکاف مرتد شود اعتکافش باطل می شود; گرچه توبه کند .
× اگر معتکف به جهت ضرورت از مسجد خارج شود و به قدری طول بکشد که صورت اعتکاف برهم بخورد . اعتکافش باطل می شود
× خروج عمدی از مسجد اعتکاف را باطل می کند .
× اگر معتکف، اعتکاف واجب را با آمیزش (جماع) باطل کند، کفاره بر او واجب می شود و در سایر محرمات اعتکاف کفاره واجب نیست;هر چند احتیاط مستحب است .
× اعتکاف صبی ممیز صحیح است و بلوغ شرط نیست .
× اگر معتکف به یکی از مبطلات اعتکاف، اعتکاف خود را به هم بزند; اگر اعتکافش واجب و در زمان معین بوده باید اعتکاف خود را قضا کند و الا باید دوباره اعتکاف خود را از نو آغاز کند .
× قضا نمودن اعتکافی که باطل شده و زمان آن گذشته است به صورت فوری نیست; گرچه بهتر است هرچه زودتر آن را قضا کند .
× اگر معتکف در اثنای اعتکاف واجب بمیرد، بر ولی او لازم نیست اعتکاف او را قضاء نماید .
× اگر معتکف در حال اعتکاف خرید و فروش کرد گرچه اعتکافش باطل می شود، اما معامله او باطل نیست .

خوش باش كه قلب شيعه شاد است امشب

كار همه بر وفق مراد است امشب

درهاى بهشت آرزو باز شده است

چون شام ولادت جواد است امشب

ميلاد تقى نهم امام است امروز

در كشور جود، بار عام است امروز

تبريك فرشتگان به درگاه رضا

هم در صلوات است و سلام است امروز

امشب رضويون همه شادند

دل در حرم رضا نهادند همه

عيدى ولادت از پدر مى‏ گيرند

خشنود ز مقدم جوادند همه

مي دهد عيدي رضا(ع) بر شيعيان و دوستانش

جشني از بهر پسر، شاه خراسان دارد امشب