تقویم ماه ذی‌القعده
اوّل ذی‌القعده:
بنا بر نقلی، اوّل ذی‌القعده سال 173 هجری، روز میلاد حضرت فاطمه معصومه(علیها السلام)است.(1)
یازدهم ذی‌القعده:
روز یازدهم ماه (سال 148 هجری قمری) روز میلاد مسعود امام علی بن موسی‌الرضا(علیهما السلام) است.(2)
بیست و سوم ماه ذی‌القعده:
(سال 203) طبق برخی از روایات شهادت همان حضرت است و زیارت آن حضرت در چنین روزی مناسب است. (هرچند معروف در شهادت آن حضرت «آخر ماه صفر» است).(3)
بیست و پنجم ماه ذی‌القعده:
طبق روایتی از امام رضا(علیه‌السلام) روز دحوالأرض است (روزی است که نخستین خشکی‌ها از زیر آب - که تمام روی زمین را فراگرفته بود - سر برآورد و مطابق بعضی از روایات، نخستین جایی که از زیر آب بیرون آمد و خشک شد و سپس گسترش یافت، سرزمین «مکّه» و به خصوص محلّ «خانه کعبه» بود و لذا مکّه «ام‌القری» ]= مادر همه آبادی‌ها[ نام گرفت).(4)
امام باقر علیه‌السلام فرمودند: خداوند از توبه بنده خود بیش از شخصی که در شب دراز و بسیار تاریک مرکب سواری و آذوقه خود را گم کرده و سپس پیدا کند، خوشحال می‌شود
آخر ماه ذی‌القعده:(سال 220 هجری قمری) روز شهادت امام نهم، امام محمد تقی(علیه‌السلام)است که به زهر «معتصم عبّاسی» در بغداد مسموم و شهید گشت در حالی که بیش از 25 سال از عمر مبارکش نمی‌گذشت; بدن مطهّر آن حضرت را به کاظمین که نزدیک بغداد است آوردند و در کنار جدّ بزرگوارش امام موسی بن جعفر(علیهما السلام) به خاک سپردند و انتخاب نام کاظمین بر آن شهر به همین مناسبت است (قبلاً آن جا را «مقابر قریش» می‌نامیدند).(5)
در حدیثی آمده است که خود آن حضرت می‌فرمود: «اَلْفَرَجُ بَعْدَ الْمأمُونِ بِثَلاثینَ شَهْراً; آسودگی من بعد از مرگ مأمون به فاصله سی ماه خواهد بود».(6)
که این جمله اشاره‌ای به شهادت آن حضرت بعد از دو سال و نیم (30 ماه) بعد از مرگ مأمون بود. همچنین نشان می‌دهد که آن بزرگوار تا چه حد به خاطر فشارهای دستگاه بنی عبّاس در زحمت بودند.
———————————-
پی نوشت ها :
1. فروغی از کوثر، (زندگی نامه حضرت فاطمه معصومه) صفحه 32.
2. منتهی الآمال، تاریخ زندگانی امام رضا(علیه‌السلام) و بحارالانوار، جلد 49، صفحه 9، حدیث 16 و صفحه 10، حدیث 17.
3. منتهی الآمال، تاریخ زندگانی امام رضا(علیه‌السلام).
4. بحارالانوار، جلد 11، صفحه 217، حدیث 29.
5. منتهی الآمال، تاریخ زندگانی امام محمّد تقی(علیه‌السلام).
6. بحارالانوار، جلد 50، صفحه 64 و کشف الغمّه، جلد 2، صفحه 363.